GST मधील कटौतीचा मोठा फटका — काय बदललं?

भारत, दिनांक: ८ सप्टेंबर २०२५ — भारतीय GST (‘Goods and Services Tax’) व्यवस्थेतर्फे नुकतीच केली गेलेली मोठी सुधारणा आज प्रभावात येत आहे. केंद्र सरकारने २८% आणि १२% दर कमी करून दोनच स्लॅब्स — 5% आणि 18% — ठेवले आहेत आणि काही वस्तूंसाठी 40% स्लॅब देखील लागू केला आहे. ही नवीन पद्धत २२ सप्टेंबर २०२५ पासून लागू होणार आहे .

—

काय वस्तू सस्त्या होतील?

दैनंदिन उपभोग्य वस्तू — दूध, पनीर, चहा, सोप, टूथपेस्ट आणि काही जीवनावश्यक औषधे — यावर GST रु. 5% किंवा अगदी शून्य करण्यात आला आहे .

इलेक्ट्रॉनिक्स — Air-conditioners, TVs (32″ पेक्षा अधिक), Dishwashers वगैरे – यावर 28% → 18% प्रमाणे GST कमी करण्यात आला आहे .

ऑटोमोबाईल्स — लहान कार्स, 350cc पर्यंतच्या बाईक्स, तीन चाकी वाहनं — यावर 28% → 18% स्लॅब लागू होणार आहे .

कृषी उपकरणे — ट्रॅक्टर्स, हर्व्हेस्टर, ड्रिप इरिगेशन वगैरे — 12% → 5% करण्यात आले आहे .

हॉटेल्स, जिम, सलून, योगा — 12–18% पासून 5% केले जात आहे .

लक्झरी/अस्वच्छ वस्तू — सिगरेट, पॅनमसाला, लिमोझीन, जलपानभांडार — यावर 40% GST स्लॅब लागू आहे .

 

—

या सुधारणा का करायला लावल्या?

GST व्यवस्थेला सिंप्लिफाय करण्यासाठी — आता चार स्लॅब ऐवजी दोन स्लॅब्स आणि एक उच्च स्लॅब (40%) आहे .

महागाई नियंत्रण आणि उपभोगवाढ करण्यासाठी, विशेषतः दिवाळीच्या सणाला साधारण जगण्याच्या वस्तूंवर कराचा ताण कमी करण्यासाठी .

अर्थव्यवस्थेत खर्च वाढावा, कपात सुधारावी आणि मागणी वाढावी — या उद्देशाने सुधारणा करण्यात आल्या आहेत .

 

—

परिणाम: कोणता सेक्टर बाजीत?

ग्राहक आणि घरगुती — दैनिक वस्तू सस्त्या झाल्यामुळे थेट घरच्यांना फायदा .

ऑटो उद्योग — लहान कार्स व टू–व्हीलर्समध्ये विक्रीवर जोरदार वाव मिळणार; Hyundai, Maruti यांचे मोडेल्स सस्ते झाले आहेत; कंपन्यांना भरपूर मागणी अपेक्षित .

कृषी आणि ग्रामीण अर्थव्यवस्था — यंत्रणा स्वस्त झाल्याने, शेतकरी वर्गाचा खर्च कमी आणि उत्पन्नात वाढ .

FMCG उद्योग — नित्य वापराच्या वस्तूंवर कर घटल्यानं उत्पादनांचा मागणी दर वाढण्याची शक्यता; काही विश्लेषकांनी या बदलाला स्वागतार्ह म्हणून पाहिले आहे .

शेअर मार्केट — GST सुधारणा आणि USFederalReserve दर कपातीच्या अपेक्षेमुळे बाजारात सकारात्मक शक्यता; आजही शेअर बाजार उंचावले — Nifty 50 आणि Sensex ला ढकल मिळाला .

 

—

सारांश

येणाऱ्या दिवाळीसाठी सरकारने करबदलांचा मोठा गिफ्ट दिला आहे. GST कटोती, संपूर्ण आराखडा आणि मार्केट प्रतिक्रियांचा संगम— या सगळ्यामुळे ग्राहक, उद्योग आणि अर्थव्यवस्था — सर्व स्तराचा फायदा होऊ शकतो. GST 2.0 सुधारणा परस्पर समजून, योग्य रीतीने अमलात आल्या तर त्याचा व्यापक लाभ होऊ शकतो.

—

संकलन
अमर वासनिक
न्यूज एडिटर
पोलिस योद्धा न्यूज नेटवर्क