🎬 “भारतीय संविधानाचे एकमेव शिल्पकार डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर”— ॲड. डॉ. सत्यपाल कातकर यांचे रोखठोक प्रतिपादन

छत्रपती संभाजीनगर येथे महार रेजिमेंट व ऑल इंडिया समता सैनिक दलाच्या भव्य कार्यक्रमात इतिहास, तथ्ये आणि तर्कांनी उजळलेले व्याख्यान

छत्रपती संभाजीनगर — संविधान दिनाचे औचित्य साधत, महार रेजिमेंटचे माजी सैनिक आणि ऑल इंडिया समता सैनिक दल, डिव्हिजन व ट्रेनिंग सेंटर, औरंगाबाद यांच्या संयुक्त विद्यमाने आयोजित विशेष व्याख्यानात, सुप्रसिद्ध मनोवैज्ञानिक, संविधानतज्ञ व उच्च न्यायालयाचे अधिवक्ता ॲड. डॉ. सत्यपाल कातकर यांनी भारदस्त आणि अभ्यासपूर्ण भाषण करताना स्पष्ट शब्दांत सांगितले की,
“कुणी काहीही म्हणोत, भारतीय संविधानाचे खरे आणि एकमेव शिल्पकार म्हणजे डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरच.”

—

🔸 क्रांती चौकातून संविधान सन्मान रॅली

कार्यक्रमाची सुरुवात महार रेजिमेंट व समता सैनिक दलाच्या संविधान सन्मान रॅलीने झाली. शहरातून निघालेल्या या रॅलीला नागरिकांचा उत्स्फूर्त प्रतिसाद लाभला. यानंतर नंदनवन कॉलनीतील वामनदादा कर्डक खुले प्रांगण येथे जाहीर व्याख्यान आयोजित करण्यात आले.

—

🔸 डॉ. आंबेडकरांना संविधानसभेत येण्यास विरोध — तरीही तेजस्वी कामगिरी

मुख्य वक्ते ॲड. डॉ. सत्यपाल कातकर म्हणाले:

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांना संविधानसभेत येण्यास प्रचंड विरोध झाला.

बंगाल प्रांतातून जोगेंद्रनाथ मंडल यांच्या मदतीने ते संविधानसभेत निवडले गेले.

17 डिसेंबर 1946 रोजीच्या सभेत त्यांनी भारताची अखंडता, भविष्यातील भू-राजकीय धोक्यांची शक्यता आणि राष्ट्रीय एकतेवर अत्यंत महत्वाचे मार्गदर्शन केले.

बंगाल फाळणी नंतर पुन्हा मुंबई प्रांतातून त्यांना संविधानसभेत पाठविण्यात आले.

 

—

🔸 मसुदा समितीचे अध्यक्षपद आणि ११ महिने, १७ दिवसांचा प्रचंड परिश्रम

डॉ. कातकर यांनी सांगितले —

29 ऑगस्ट 1947 रोजी बाबासाहेबांना मसुदा समितीचे अध्यक्षपद मिळाले.

भारत सरकार कायदा 1935 मध्ये 321 कलमे, 10 अनुसूच्या होत्या;
पण बाबासाहेबांनी भारतीय भूगोल, समाजरचना, विविधता आणि भविष्यातील बदल लक्षात घेऊन 22 भाग, 395 अनुच्छेद व मूळ 8 अनुसूच्या असलेले जगातील सर्वात प्रगत असे संविधान तयार केले.

तेव्हा झालेल्या वादळी चर्चांना, राजकीय प्रश्नांना, सांप्रदायिक तणावांना अत्यंत तर्कशुद्ध उत्तर देत त्यांनी संविधान पूर्ण केले.

 

—

🔸 “भारतीय संविधानाचे मुळ सिद्धांत कोणत्याही सरकारला बदलता येत नाहीत”

डॉ. कातकर यांनी गोलकनाथ, केशवानंद भारती आणि मीनरव्हा मिल्स निकालांचा उल्लेख करत म्हटले—

“मूलभूत अधिकार, न्यायिक अधिकार, राज्यसंरचना— हे संविधानाचे ‘बेसिक स्ट्रक्चर’ आहे. कोणतेही सरकार ते पुसू शकत नाही.”

अनुच्छेद 32 व 226 द्वारे नागरिकांच्या अधिकारांचे संरक्षण कसे होते, न्यायव्यवस्था का स्वतंत्र ठेवली आहे याचेही त्यांनी सविस्तर स्पष्टीकरण दिले.

—

🔸 “देशाला एकसंध ठेवणारी सांसदीय लोकशाही ही बाबासाहेबांची देणगी”

त्यांनी सांगितले की—

भारतासारख्या विविधतेने भरलेल्या देशाला लोकशाहीच्या तीन स्तंभांमध्ये विभागणे — विधिमंडळ, कार्यकारी व न्यायपालिका — ही बाबासाहेबांची अद्वितीय कल्पना होती.

राष्ट्रपती, राज्यपाल, PM, CAG, निवडणूक आयोग, न्यायालये— ही सर्व व्यवस्था बाबासाहेबांच्या दूरदृष्टीचे प्रतीक आहे.

 

—

🔸 कार्यक्रमात मान्यवरांची उपस्थिती

मार्गदर्शक :

श्री. शिरीषजी बनसोडे (अतिरिक्त मुख्य कार्यकारी अधिकारी, जालना)

अतिथी :

ऋषिजी वाघमारे (समाज क्रांती आघाडी)

सुभेदार लेफ्टनंट बाजीराव सोनुने (अध्यक्ष)

सुभेदार विलास शिरसाठ

कारभारी त्रिभुवन

दादासाहेब राजहंस

सूत्रसंचालन :

ॲड. प्रज्वलीत बनसोडे

ॲड. मयुरी बोर्डे

ॲड. आम्रपाली वावळे

कार्यक्रम यशस्वी करणारे :
भीमराव घोरपडे, कमलबाई त्रिभुवन, दिलीप गंगावणे, प्रियंका अंभोरे, शंकर मस्के, संगीता भगत, शोभा जगताप, राजश्री देबाजे आदींनी परिश्रम घेतले.

—

🔸 कार्यक्रमाचा शक्तिशाली संदेश

डॉ. कातकर यांनी अखेरीस संविधान जपण्यासाठी “संविधानतज्ञांची फौज घडवा” असे आवाहन केले आणि लोकशाहीचे रक्षण करण्याची जबाबदारी प्रत्येक नागरिकाची असल्याचे सांगितले.

—

वार्तांकन:- श्री राजकुमार खोब्रागडे, मुख्य संपादक तथा डायरेक्टर, पोलिस योद्धा न्यूज नेटवर्क