🕉️ सुप्रीम कोर्टातील घटना: संयम, न्याय आणि सनातन धर्माची खरी कसोटी

संतुलित विश्लेषण : एका क्षणिक आवेशातून उघड झालेला समाजाचा आरसा

सुप्रीम कोर्टात मुख्य न्यायाधीश भूषण गवई यांच्या दिशेने एका वकिलाने बूट फेकण्याचा प्रयत्न केला — ही घटना केवळ न्यायालयीन मर्यादांचा भंग नाही, तर भारतीय सामाजिक भावनांच्या तापमानाचेही सूचक उदाहरण आहे.
न्यायाच्या सर्वोच्च मंचावर अशी कृती घडणे देशासाठी धक्कादायक आहे. परंतु या घटनेत सर्वाधिक लक्षवेधी बाब म्हणजे, स्वतः सरन्यायाधीशांचा संयम आणि शांतीपूर्ण प्रतिसाद.

घटनेनंतर गवई यांनी अत्यंत शांतपणे सांगितले —

> “अशा घटनांचा माझ्यावर परिणाम होत नाही. तुम्ही लोकांनी तुमचा युक्तिवाद सुरू ठेवावा.”

 

ही वाक्ये न्यायसंस्थेच्या प्रतिष्ठेचे नव्हे तर भारतीय संस्कृतीतील “संयम हीच शक्ती” या तत्त्वाचे मूर्त उदाहरण ठरतात.

—

⚖️ घटनेचा सामाजिक संदर्भ

संबंधित वकील राकेश किशोर यांनी घोषणाबाजी करत “सनातन धर्माचा अपमान हिंदुस्थान सहन करणार नाही” असे उद्गार काढल्याचे सांगितले जाते.
ही घोषणा ऐकताना एक प्रश्न मनात निर्माण होतो —
सनातन धर्माचा अपमान म्हणजे नेमके काय?
आणि दुसरा — त्याचे रक्षण खरोखर कशाने होते?

अनेकदा श्रद्धा आणि आवेश यांच्या सीमारेषा धूसर होतात. श्रद्धा भावनेतून जन्म घेते, तर आवेश तात्कालिक असतो.
सनातन धर्म हा त्या आवेशापलीकडचा — तो “कर्तव्य, सत्य आणि संयम” या तिन्ही स्तंभांवर उभा असलेला जीवनमार्ग आहे.
म्हणून अशा कृतींनी धर्माचे रक्षण होत नाही, उलट समाजात गोंधळ आणि गैरसमज वाढतात.

—

🕉️ सनातन धर्माची खरी व्याख्या: रक्षण आचरणातून, आक्रमणातून नव्हे

‘सनातन’ म्हणजे शाश्वत. जो काळापलीकडे आहे, जो विचारांच्या सातत्यात जगतो.
हा धर्म कोणत्याही व्यक्ती, वर्ग किंवा राजकीय समूहाचा मालकी हक्क नाही — तो एक नैतिक प्रणाली आहे, जी सांगते:

> “सत्याचे पालन करा, रागाला आवर घाला, आणि न्यायासाठी उभे राहा.”

 

मुख्य न्यायाधीश गवई यांनी ज्या शांततेने परिस्थिती हाताळली, तीच सनातन मूल्यांची खरी झलक आहे.
कारण सनातन धर्म बूट फेकण्याने नाही, तर बूट फेकल्यानंतरही संयम राखणाऱ्याच्या वर्तनाने ओळखला जातो.

—

📜 धर्म, कायदा आणि भावनांचा संघर्ष

भारतातील न्यायसंस्था आणि धर्मसत्ता या दोन्ही वेगळ्या चौकटीत काम करतात. पण दोघांचाही गाभा “धर्म” या संकल्पनेतच आहे — म्हणजे कर्तव्य व नैतिकता.
अशा परिस्थितीत, न्यायमंदिरातच संतापाचा स्फोट होणे ही केवळ एका व्यक्तीची चूक नाही, तर समाजातील वाढत्या असहिष्णुतेचे लक्षण आहे.

आम्ही विरोधाला शत्रुत्व मानू लागलो आहोत. मतभेद म्हणजे अपमान असे समजण्याची प्रवृत्ती धोकादायक आहे.
सनातन धर्माचे समर्थक म्हणून आपल्यावर जबाबदारी आहे — भावना नव्हे, विवेक दाखवण्याची.

—

🔍 विश्लेषणात्मक दृष्टिकोन

ही घटना दोन गोष्टी स्पष्ट करते:

1. संयम हरवल्यास न्याय आणि धर्म दोन्ही कमकुवत होतात.

2. नेतृत्व शांततेतून जन्म घेते, आवाजातून नाही.

 

ज्या क्षणी सरन्यायाधीशांनी कोणताही प्रतिकार केला नाही, त्या क्षणी त्यांनी केवळ स्वतःचा नव्हे तर संस्थेचा मान राखला.
त्यांचे आचरण सांगते की धर्म आणि कायदा या दोन्ही क्षेत्रांत संतुलन आणि संयम हाच सर्वात मोठा न्याय आहे.

—

🕊️ निष्कर्ष: सनातन धर्म जिवंत आहे, कारण तो बदलत नाही – तो शिकवतो

आजच्या काळात सनातन धर्माचे सर्वात मोठे रक्षण कोण करतो, तर तो जो शांत राहून योग्य करतो.
हल्ल्यांना उत्तर देणे आवश्यक आहे, पण ते ज्ञान, संयम आणि आचरणातून दिले पाहिजे — घोषणा किंवा हिंसेतून नव्हे.

मुख्य न्यायाधीश भूषण गवई यांनी दिलेला संदेश आपल्याला स्मरण करून देतो की,

> “सनातन धर्माचा सन्मान त्याच्याच मूल्यांचे पालन करणाऱ्यांकडे आहे.”

 

—

✍️ लेखक: अमर वासनिक, न्यूज एडिटर, पोलिस योद्धा न्यूज नेटवर्क
📅 विशेष विश्लेषण – न्याय, समाज आणि सनातन मूल्ये

—